Ważność badań okresowych, których ważność upłynęła po 7 marca została przedłużona o 60 dni po zakończeniu stanu epidemii lub zagrożenia epidemicznego. Rozwiązanie dotyczy wszystkich branż i obejmie również pracowników kolei. Na czas epidemii lub zagrożenia epidemicznego zawieszone jest wykonywanie badań okresowych, w szczególności badań lekarskich i psychologicznych maszynistów. Nowe przepisy zostały wprowadzone przez nowelizację specustawy dotyczącej zapobieganiu COVID-19.
Znowelizowana specustawa (art. 31m) przedłuża ważność badań okresowych pracowników. Orzeczenia lekarskie wydane w ramach wstępnych, okresowych i kontrolnych badań lekarskich, których ważność upłynęła po dniu 7 marca 2020 r., zachowują ważność, nie dłużej jednak niż do upływu 60 dni od dnia odwołania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii.
Jeżeli odrębne przepisy w zakresie badań lekarskich, innych niż określone powyżej lub badań psychologicznych, wymagają posiadanie aktualnego orzeczenia lekarskiego albo psychologicznego, a ważność upłynęła po dniu 7 marca 2020 r., orzeczenie to zachowuje ważność, nie dłużej nie dłużej jednak niż do upływu 60 dni od dnia odwołania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii.
Jeżeli odrębne przepisy uzależniają wykonywanie określonych czynności lub uzyskanie określonych uprawnień w celu wykonania czynności zawodowych od posiadania odpowiedniego orzeczenia lekarskiego albo psychologicznego, orzeczenie takie powinno być wydane niezwłocznie, nie później niż do upływu 60. dnia od dnia odwołania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii.
Zawieszenie konieczności wykonywania badań okresowych
Nowelizacja specustawy (art. 12a) przewiduje, że w przypadku ogłoszenia stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii, od dnia ogłoszenia danego stanu zawiesza się wykonywanie badań okresowych. Dotyczy to także okresowych badań lekarskich i badań psychologicznych, które zobowiązani są wykonywać maszyniści (art. art. 22b ust. 7 ustawy o transporcie kolejowym).
Po odwołaniu stanu zagrożenia epidemicznego, w przypadku gdy nie zostanie ogłoszony stan epidemii albo po odwołaniu stanu epidemii, pracodawca i pracownik są obowiązani niezwłocznie wykonać badania okresowe. Ustawa przewiduje na to czas nie dłuższym niż 60 dni od dnia odwołania danego stanu.
Zawieszenie stosowania przepisów nie obejmuje przeprowadzenia badań wstępnych i kontrolnych, ale uwzględnienia możliwość wykonywania ich w innym trybie. W przypadku braku dostępności do lekarza uprawnionego do przeprowadzenia badania wstępnego lub kontrolnego, badanie takie może przeprowadzić i wydać odpowiednie orzeczenie lekarskie inny lekarz. Orzeczenie lekarskie wydane przez innego lekarza traci moc po upływie 30 dni od dnia odwołania stanu zagrożenia epidemicznego, w przypadku gdy nie zostanie ogłoszony stan epidemii, albo od dnia odwołania stanu epidemii. Lekarz może przeprowadzić badanie i wydać orzeczenie lekarskie za pośrednictwem systemów teleinformatycznych lub systemów łączności (art. 2 ust. 4 ustawy o wykonywaniu zawodu lekarza i lekarza dentysty, art. 2 pkt 6 ustawy o systemie informacji w ochronie zdrowia). Orzeczenie lekarskie wydane przez innego lekarza włącza się do akt osobowych pracownika.
W związku z wprowadzeniem stanu zagrożenia epidemicznego zawieszone zostały badana okresowe pracowników. Ma to duże znaczenie dla funkcjonowania kolei. Ważne badania okresowe są szczególnie istotne na stanowiskach odpowiedzialnych za bezpieczeństwo ruchu kolejowego.
Podstawa prawna:
- art. 12a oraz art. 31m ustawy z dnia 31 marca 2020 r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywoływanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 568)
- art. 229 § 2 zdanie pierwsze, § 4a w zakresie badań okresowych i § 5 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (Dz. U. 2019 r. poz. 1040, 1043 i 1495)
- art. 22b ust. 7 ustawy z dnia 28 marca 2003 r. o transporcie kolejowym w zakresie wykonywania okresowych badań lekarskich i badań psychologicznych (Dz. U. z 2019 r. poz. 710, 730, 1214, 1979 i 2020)
- art. 2 ust. 4 ustawy z dnia 5 grudnia 1996 r. o wykonywaniu zawodu lekarza i lekarza dentysty (Dz. U. z 2019 r. poz. 537, 577, 730 i 1590 oraz z 2020 r. poz. 278).
- art. 2 pkt 6 ustawy z dnia 28 kwietnia 2011 r. o systemie informacji w ochronie zdrowia (Dz. U. z 2019 r. poz. 408, 730, 1590 i 1905)